اگر شما و کودکتان خانه دوستتان برویدو نوزادی را در آغوش بگیرید کودک شما ناراحت شده و شروع به حسادت می کند، طبیعی است که این شرایط باعث حسادت کودک شما شود:
در این سن، او برای درک مفهوم اشتراک گذاری مادر خیلی جوان است. در این شرایط بهتر است، فرزندتان را بردارید و با هم به بچه نگاه کنید. هنگامی که حواس کودکتان با اسباببازی پرت میشود، میتوانید دوباره بچه دوستتان را در آغوش بگیرید.
وقتی فرزندتان بزرگتر شد، مهم است که به او بیاموزید توجه شما را به کودکان دیگر بپذیرد. آلتمن میگوید یکی از راههای انجام این کار این است که کودک خود را بلافاصله درگیر کنید. به او بگویید: “من می خواهم بچه را در آغوش می گیرم – چرا به من کمک نمی کنی؟” از کودک خود بخواهید که پاها یا پتوی کودک را بگیرد و او را نوازش کند.
«اگر فرزندتان را به مشارکت تشویق کنید، احساس قدردانی و مشارکت پیدا خواهد کرد.» و البته به خاطر داشته باشید که او را به خاطر کمک تحسین کنید.
بیاموزید که چگونه با خواسته های رقابتی نوزاد و کودک نوپا خود کنار بیایید، به فرزندتان کمک کنید تا با خواهر یا برادر جدیدش سازگار شود و از رقابت بین خواهر و برادر به شدت خودداری کنید.
حسادت کودک
دانشمندان اخیراً متوجه چیزی شدهاند که والدین مدتهاست میدانند: بچهها برای جلب توجه مادر رقابت میکنند، پاهای خود را تکان میدهند و غرغر میکنند تا زمانی که نگاه مادر به آن ها برگردد…
به نظر می رسد که کودک با غرغر کردن، لگد زدن یا جیغ کشیدن از مادر می خواهد که به او توجه کند. ماریا لگرستی، مدیر مرکز تحقیقات نوزادی دانشگاه یورک در تورنتو، می گوید این به معنای واقعی کلمه همان چیزی است که کودک می خواهد. او توضیح می دهد: «حسادت یک واکنش طبیعی به هر کسی است که پیوند اجتماعی کودک را با مادرش تهدید می کند.»
با این حال، ما می دانیم که فرزند ما باید این احساس را در حین بلوغ تحت کنترل خود درآورد. در اینجا توصیه هایی برای سنین مختلف از سمت کارشناسان رشد کودک فراهم شده است.
حسادت در نوزادان
برای نوزاد، حسادت برابر با غریزه بقا است. دونداس، مددکار اجتماعی، که متخصص رشد و رفتار کودک است، به طعنه می گوید: « به عنوان نوزاد، ما باید روی والدین خود تمرکز کنیم، زیرا برای هر چیزی که برای زنده ماندن نیاز داریم به آنها وابسته هستیم. پاسخگویی والدین به این نیاز باعث احساس امنیت کودک می بشود و برای رشد عاطفی سالم بسیار مهم است.»
پس حتما به صدا زدن و گریه کودکتان توجه کنید. به خاطر داشته باشید که اشکالی ندارد اگر تنها کاری که میتوانید انجام دهید این باشد که نوزاد را در آغوش بکشید، در حالی که توجه شما عمدتاً جای دیگری است.
البته، برای خواهر و برادرهای بزرگتر، توجه والدین به کودک می تواند حسادت قابل توجهی را ایجاد کند که باعث رقابت خواهر و برادر می شود. آدری هوبرمن، استاد آموزش دوران کودکی در دانشگاه رایرسون در تورنتو، نکته جالبی را بیان کرده است: با نوزاد در مورد خواهر یا برادر بزرگترش صحبت کنید.

حسادت در کودکان نوپا
مانند نوزادان، حسادت در کودکان نوپا نیز نشان دهنده اضطراب جدایی است. همانطور که کودک نوپا شما شروع به تمرین استقلال می کند، نیاز دارد که شارژ شود و شما را همچنان در کنار خود بیابد. بنابراین پاسخگویی شما همچنان مهم است: توجه داشته باشید که با افزایش سن، توانایی درک کلمات و به مرور صبر به دست میآید، مانند «متوجه می شوم چه می گویی، اما باید صبر کنی تا من به خواهرت کمک کنم» – شاید 10 دقیقه منتظر نماند، اما قطعا 10 ثانیه صبر می کند.
دیرنفلد میگوید: «این امر اشکال ندارد و حتی خوب است که گاهی کودک دو یا سه ساله شما کمی احساس ناامیدی کند». به این ترتیب او شروع به یادگیری مدیریت احساسات ناخوشایند می کند. دیرنفلد عجله میکند که تنها کاری که نباید انجام دهید نادیده گرفتن کودک است، زیرا عدم پاسخگویی باعث ایجاد ناامنی و دامن زدن به حسادت او میشود.
حسادت در پیش دبستانی ها
حتی در سه و چهار سالگی، کودکان به دلیل نیاز به امنیت احساس حسادت می کنند. خبر خوب این است که آن ها منطقی تر فکر می کنند و همچنین توانایی بیشتری در درک نیازهای دیگران دارند. این بدان معناست که ما می توانیم به آنرها کمک کنیم تا احساس حسادت را تشخیص دهند و آن را مدیریت کنند.
این همان کاری است که دیو اولسن، زمانی که آنیکا چهار ساله با قرار دادن صورت خود در مقابل صورت او، مکالمه را قطع می کند، تلاش می کرد به او بفهماند. « می فهمم که تو توجه من را می خواهی، اما واقعاً باید چند دقیقه دیگر به من فرصت بدهی تا با دوستم صحبت کنم.»
کریستینا رینالدی، دانشیار روانشناسی کودک در دانشگاه آلبرتا در ادمونتون، میگوید: مطمئن شوید که پیام «من با تو وقت میگذرانم، زیرا توعصبانی هستید» را ارسال نمیکنید. درعوض، توضیح دهید که فریاد زدن بهترین راه برای شنیده شدن نیست و باید راه دیگری برای ابراز احساسات خود پیدا کند.
هوبرمن اضافه میکند که کمک به کودک برای شناسایی احساس حسادت، بار عاطفی آن را کاهش میدهد. هوبرمن می گوید: «به یاد داشته باشید، حسادت به خودی خود شرم آور نیست و باید به کودک کمک کنید تا احساسات خود را درک کند.»
حسادت در کودکان مدرسه ای
وقتی بچهها وارد کلاس ابتدایی میشوند، بسیاری از والدین احساس میکنند که ممکن است حسادتهای کودکشان «بیشتر» شود. رینالدی بیان در این مورد بیان می کند که والدین باید فرزندشان را تشویق کنند که به دلیل ایجاد حسادت فکر کند (“آیا فکر می کنی الان که سارا دوست جدید دارد به این معنی است که او دیگر تو را دوست ندارد؟”) و راه هایی را برای احساس بهتر جستجو کنند (“به جای بازی با سارا چه کار دیگه ای دوست داری انجام بدی؟”).
والدین نیز می توانند به فرزندان خود کمک کنند تا درک کنند که وقتی دیگران مورد توجه قرار می گیرند، از توجه آن ها کاسته نمی شود. هوبرمن میگوید: «یکی از مفیدترین عبارات برای درمان حسادت این است که «این که من در مورد خواهرت [یا هر کسی دیگر] حرف مثبتی زدم، به این معنا نیست که در مورد تو اینجوری فکر نمیکنم». ما میخواهیم فرزندانمان بدانند که همه ما میتوانیم برنده باشیم.»
حسادت در دوران نوجوانی
با ورود کودکان به دوره نوجوانی، همان آموزش های تربیتی که پیش تر بیان شد، اعمال می شود. به علاوه، بچه های بزرگ تر با نقش های اجتماعی جدید دست و پنجه نرم می کنند. دیرنفلد میگوید: «آن ها در زندگی بزرگسالی مهارتهای صمیمیت را تمرین میکنند، اما در نوجوانی، روابط ناپایدار هستند. محبت ها می آیند و می روند و ما آسیب می بینیم و حسادت می کنیم.»
با نوجوان حسود چه باید کرد؟
ادامه مطلب نی نی حسود
منابع
Bers, S. & Rodin, J. (1984) `Social-comparison Jealousy: A Developmental and Motivational Study’, Journal of Personality and Social Psychology 47: 766-779. Google Scholar | Crossref | |
Blumberg, S. & Izard, C. (1991) `Patterns of Emotion Experiences as Predictors of Facial Expressions of Emotion’, Merrill-Palmer Quarterly 37: 183-197. Google Scholar | |
Bridges, K. (1932) `Emotional Development in Early Infancy’, Child Development 3: 324-341. Google Scholar | Crossref | |
Case, R. (1985) Intellectual Development Birth to Adulthood. Toronto: Academic Press. Google Scholar |